Portrety - cz. 3 - Cóż Ci tam, człowieku, gra w duszy?

Michał Janerka ps. „Nero”, lat 23 [nikt pewnie długo nie będzie aktualizował tej informacji, więc pozostanę wiecznie młody! – M.J.]. Wykształcenie średnie, wyższe w trakcie zdobywania. Chrześcijanin. Czynny instruktor harcerski w stopniu przewodnika. Żeglarz jachtowy. Poeta.

Poezją para się wyłącznie amatorsko, już od czasów gimnazjalnych. Początkowo było to pisanie do szuflady, a sam proces wyrażania się poprzez lirykę traktował jako formę autoterapii w trudnym okresie buntu i dorastania (który, jak utrzymuje sam poeta, trwa po dziś dzień). W liceum stał się jednym z założycieli nieformalnej grupy „Młodzi Poeci V LO” – przyszłego zaczynu dla Syndykatu Poeciarzy. Działanie w ramach formacji przekonało Michała do udziału w kilku konkursach poetyckich, nieraz nawet z drobnymi sukcesami (wiersze „Być może”, „Regeneracja generacji degeneratów”, „Handlarz”). Obecnie pisuje rzadziej, rzekomo z braku czasu, choć wszyscy dobrze wiemy, że nie o to chodzi, i jak się chce, to można... (Wartą ujawnienia sprawą jest w wykonaniu tego poety klasyczny „syndrom studenta”, kiedy tuż przed wydarzeniem poetyckim następuje wzmożona praca „na akord”, bo ‘przecież wypadałoby coś stworzyć’... Efekty tego procederu bywają rozmaite, ale sam autor, zapytany o to, odpowiada, że inaczej, jak bez przysłowiowego bata nad sobą, nie jest w stanie w końcu zabrać się za przelanie swych myśli na papier.)

Rzekomy brak czasu Michała wynika z jego intensywnej pracy instruktorskiej w Związku Harcerstwa Polskiego, do którego należy już od niemal 10 lat. W ramach działania w organizacji, ale i nie tylko, wędruje po górach i dolinach, żegluje i z zamiłowaniem odcina się w lesie od zdobyczy cywilizacji. Ponadto poeta interesuje się muzyką w każdej postaci; słucha rozmaitych utworów z całego globu; sam chętnie grywa na gitarze, cajónie, harmonijce, flecie czy mandolinie. Bywa przyuważony przez osoby trzecie na żonglowaniu, chociaż to swego rodzaju rzadkość. Często natomiast widzi się go pochylonego nad książką – czy to publikacjami fachowymi (z racji studiów medycznych lektury nigdy nie brakuje), czy też literaturą filozoficzną z ulubionym Fryderykiem Nietzsche na czele, bądź beletrystyką, gdzie fantastyka wiedzie prym. Ma kilka swoich ukochanych lektur szkolnych, do których cyklicznie powraca, m.in.: „Mistrz i Małgorzata”, „Chłopcy z Placu Broni”, „Bracia Lwie Serce” i „Dżuma”.

W wolnych chwilach, zwykle po godzinach lub w przerwie między zajęciami, Michał prowadzi bloga (http://parrhesist.blogspot.com/ ), na którym dzieli się z czytelnikami swoimi spostrzeżeniami odnośnie społeczeństwa i otaczającego je świata, bądź też ciekawymi cytatami, fragmentami książek i z rzadka również poezją.

Poezji Michała nie podejmuję się oceniać; faktem jednak jest, że jego twórczość ewoluowała od prostych form wierszowanych przez sonety i nieomal balladyczne teksty aż po zupełną przemianę formy – wiersze białe, surowe, ubogie w stałość rytmu czy tak dotąd istotną w jego utworach interpunkcję. Do swoich, jak i cudzych tekstów poeta stara się opracowywać muzykę, co czasem nawet dochodzi do skutku...

Być może

Gdy ślub Twój, bracie, czeka cię,

A różnie – wiem – być może,

To do zgryzienia jest to, wiem,

Z pewnością ciężki orzech.

By nie iść w czerń, nie wybrać źle,

Oglądać los w kolorze,

Sakramentalne „tak” lub „nie”

Ty zamień na „być może”.

Lecz co i jak za kilka lat

Uczyni to „być może”?

Największą chyba z licznych wad

Będzie małżeńskie łoże.

„Być może” żona powie ci:

„Nie tak, nie nie – być może!

Zabieraj koc, wiesz, gdzie są drzwi

– Od dzisiaj śpisz na dworze!”

Nie słuchaj zatem głupich rad,

By ci nie było gorzej.

Piękniejszy wtedy będzie świat,

Piękniejszy świat... być może.

16.04.2008 r.

Regeneracja generacji degeneratów

Degeneraci-chwaci

Ulicą szli: brodaci,

Źli, zarośnięci cali,

Różne płyny wlewali

W czeluście gardeł swoich.

„Czy pani ich się boi?”

- spytałem raz sąsiadkę.

„Ich bać się nie przystoi,

Choć wchodzą tu, na klatkę

I śpią w podwórkach, bramach,

Lecz czy to jest ich wada?

Bo degenerat taki

Wskroś zwiedzi miejskie szlaki.

Nie, proszę mości pana,

Ich bać się nie wypada!”

Ósmą mam na zegarku,

Poszedłem więc do parku.

Na ławce – degenerat

(Koniec ołówka zżerał)

Wiersz pisał wielce sprośny.

Ja tonem więc donośnym

Zacząłem mą orację:

„Panie degeneracie”

- nieprawdaż, że mam grację?

„Co wy takiego macie,

Co wy...ten, tego... wiecie,

Że degenerujecie?”

Degenerat pod nosem

Odrzekł mi słabym głosem,

Że to nie jego wina

(A mówił jak w amnezji!)

Że ot tak się zaczyna.

I wrócił do poezji.

Poszedłem więc na stację

Po redegenerację.

Tam siedział tłum brodaczy.

Zaczynam: „Hej, panowie,

Kto z was mi wreszcie powie,

Kto z was mi wytłumaczy,

Czym zacz degeneracja?”

„Och, ach, degeneracja”

- rzecze jeden przejęty

„Duchowa to sanacja

Od głowy aż po pięty.

Proszę, z nami pan siada,

Bo warto dziś spróbować,

Jak się zdegenerować

- to wiedzieć wręcz wypada.”

I znają na tej stacji

(Głęboka analogia)

Więcej degeneracji

Niźli zna socjologia.

Po degene-wykładzie

Mózg mój był gładki, pusty,

Zamknąłem drzwi (w napadzie!)

Głucho na cztery spusty.

Wciąż się degeneruje

Ta redegeneracja,

Jak w domu tu się czuje

- wszak to podatna nacja.

„Od głowy aż po pięty”

- rzecze jeden przejęty

„Duchowa to sanacja,

Och, ach, degeneracja!”

6.10.2009 r.

Handlarz

Rzecz się działa przy straganie

W wieczór śnieżny i zimowy.

Tedy szli panowie, panie,

Podziwiając produkt nowy –

Pewien kramarz na stoliku

Miłość w paczkach powykładał.

Wzrok mój, że tak powiem, przykuł,

Gdy w swym krzyku – zapowiadał:

„Miłość sprzedam! Komu, komu?

(Ach, cholerny mróz na dworze!)

Miłość w szkole, w pracy, w domu,

Taka, której śmierć nie zmoże,

Za mizerne dwa miedziaki!

Kto przygarnie, kto ją kupi?

Hej, przechodniu, nie bądź taki…

Ach, no bierz pan! Nie bądź głupi!”

Przechodzili tam bogacze,

Lecz na stragan nie spojrzeli.

Dla nich szczęście brzmi inaczej:

Mają pieniądz – są weseli.

Szli chodnikiem ludzie prości.

Kilku w stragan wzrok wlepiło,

Lecz nie kupili miłości –

Na chleb ledwie im starczyło.

Smutny kramarz klął w swej duszy,

Że mu towar dziś nie schodzi.

Już miał zwijać kram, w dom ruszyć,

Gdy podeszli ludzie młodzi.

Tak zainteresowani

I miłości nie przyjęli?

A to byli zakochani,

Którzy własną miłość mieli.

Spojrzał kramarz na latarnię,

Co ulicy mrok roztrwania.

„Nikt miłości nie przygarnie!”

– Rzekł, bo dość miał handlowania.

Latarń płomień się zasmucił,

Widząc miłość tę pospołu.

Iskrę swą z lampionu zrzucił

Na towary, na blat stołu.

Miłość wnet się spopieliła,

Towar stlił się jak bierwiono…

Taka właśnie uczuć siła,

Że są cenne, kiedy płoną.

14.02.2010 r.

***

Któreż to zdjęcie jej romantyku

Weźmiesz ze sobą w podróż na twoje

Opus vitae quod vita est opus

Tratwą ci będzie popośród Styksów

Wojenną barką przekroczy Rubikon

Na wzgórzach czaszki stanie się mapą

Że zorientujesz łzę otrzesz i ruszysz

Chustą osuszy zwątpienia pot z czoła

Gdy Augiasz niechluj i zwleka z wypłatą

Balsam na dłonie twoje Syzyfa

O kamień starte słońcem spalone

Wybierasz jedno wybieraj mądrze

W letniej sukience w alei kwiatów

Wpatrzona w niebo z chmur światy kreuje

Uśmiech Duchenne’a znad kubka herbaty

Pod kocem ciepłym bo plucha na dworze

W śniegu po kostki z płatkami we włosach

Szron na latarniach skrzypi z uznaniem

Marcem pachnącym wczesnym wieczorem

W glanach znoszonych i skąpanych w błocie

Wszystko to piękne lecz oczom nie ufaj

Stracić je możesz wypatrując w wodę

Długie godziny w drodze do Itaki

Łzy je przepalą i solą zasypią

Zatruć je może byle okruch lodu

Miną jak oddech więc wspomóż je sercem

Co nie ma wstydu w byciu powiernikiem

Napisz jej imię piórem wiekowym

Może nie jak słowa które na początku

Ale i tak starym bo z szuflady dziadka

Medalion babci przyjmij za oprawę

Świstka papieru odtąd znaczy wiele

Powieś na szyi sercu za sąsiada

Z szklanką przy ścianie by nie zapominało

Kto w medalionie to w nim się znajduje

Wspomnij że sztuka grana jest na żywo

Nie prób nie będzie a skoroś reżyser

Oczom nie dawaj takiej ważnej roli

Nie mają czasu żeby się nauczyć

Zdjęcie nie wyjdzie źle zapamiętają

Przeoczysz detal jeszcze tekst pomylą

Co wezwiesz sercem będzie w nim na wieczność

Gdy czegoś braknie sufler wyobraźnia

Na pół etatu asystent marzenie

Rzadko obecny bo wiecznie na wczasach

24.06.2012 r.

***

Koła transportu po szynach się toczą

Obco się czuję na miękkim siedzeniu

Spoglądam w wielką przestrzeń za oknem

Wracam właśnie z gór

Z lasu

Z dziczy

Powracam jak żołnierz z frontu walki

O niepodległość człowieka

Odmierzam spokojne jeszcze minuty

Kiedy naprawdę jestem kimś

Niepozbawionym znaczenia

Jutro zmuszą mnie

Do bycia cząstką w czasie

Każą mi rwać go na strzępy lub lepiej kroić na porcje

Które przeżuję z uśmiechem obowiązkowym kciukiem do góry

Strasznie czas leci przy dobrej reklamie

Powiedzą mi

Jak mogę skoro widziałem wschody i zachody Słońca

Jak skoro stokrotkę pogodną niczym herb nosiłem w butonierce kurtki

I nic poza niebem bezchmurnym nocą nie dzieliło mnie od Boga

Nie siałem nie orałem miałem wszystko

Słuchajcie

Wyścig szczurów musi obyć się beze mnie wilka

Nawet gdy wygrasz nadal jesteś szczurem

A ja przeżyłem z dala stąd i naprawdę żyłem

Ja żołnierz niezłomny

Jedynej ojczyźnie duchowej wierny

Weteran w walce o życie.